Ăn chay - Liệu bạn đã hiểu rõ?

Không như suy nghĩ của nhiều người, ăn chay không chỉ là một thực đơn đầy rau củ và các loại protein thay thế, thực ra có rất nhiều loại hình ăn chay trên thế giới được áp dụng bởi rất nhiều người khác nhau.

Bài viết này sẽ cho bạn một cái nhìn sơ lược về các loại hình ăn chay phổ biến hiện nay.

1.  ĂN CHAY: RAU, CỦ, QUẢ VÀ ĐẬU?

a.  Vegetarian diet

Vegetarian diet là chế độ ăn chay gồm tất cả các loại rau củ quả và thường có hoặc không có các sản phẩm từ trứng và sữa. Có ba biến tấu thường gặp trong chế độ ăn chay này:

·       Ovo: Là chế độ ăn chay gồm rau củ quả thông thường kèm thêm các sản phẩm từ trứng.

·       Lacto: Là chế độ ăn chay gồm rau củ quả thông thường kèm thêm các sản phẩm từ bơ sữa.

·       Ovo-Lacto: Sự kết hợp giữa hai chế độ ăn chay kể trên.

      

b.  Vegan diet

Đây là chế độ ăn chay có thể nói là hà khắc nhất trong số nhựng loại được liệt kê, vì chế độ này chỉ bao gồm các thực phẩm từ rau củ mà thôi, không sử dụng bất kỳ loại sản phẩm nào từ trứng, sữa. Dù là thế nhưng cũng có rất nhiều các lựa chọn dành cho những người ăn theo chế độ này vì hiện nay có rất nhiều các sản phẩm vegan-friendly như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, phô mai chay,v.v Ngoài ra, các món ăn chay cũng được trình bày rất bắt mắt và ngon miệng, khiến bạn quên mất sự thiếu hiện diện của thịt cá luôn ấy chứ.

      Photo credit: avrene / Foter.com / CC BY

c.  Pescetarian diet

Đây là chế độ ăn chay như chế độ Ovo-Lacto và có sự bổ sung của các loại hải sản.

2.  ĂN CHAY VÀ LỢI ÍCH CHO SỨC KHỎE

a. Ăn chay có phải là ăn kiêng?

Rất nhiều người tưởng rằng nếu ăn chay thì có thể ăn thỏa thích mà không lên cân, SAI LẦM nhé các bạn. Đúng là dù ăn chay chỉ chú yếu là rau cỏ với hàm lượng calorie ít, nhưng chúng ta vẫn phài xét đến các thực phẩm giàu tinh bột như gạo, ngô, ngũ cốc hay các loại đậu giàu protein và chất béo nữa. Chính vì vậy, nếu cứ chủ quan mà ăn thả ga thì có ngày bạn sẽ khóc thét khi bước lên bàn cân và nhìn số đo đấy nhé.

      Photo credit: Alan Cleaver / Foter.com / CC BY

b.  Ăn chay hay hơn dùng thuốc?

Có rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn chay giúp bạn phòng ngừa được rất nhiều bệnh nguy hiểm. Trong bài viết này, bọn mình sẽ đề cập đến 3 loại bệnh dựa trên nghiên cứu của khoa Y trường đại học Harvard.

Bệnh tim mạch

Một cuộc khảo sát trên 76000 người tại Mỹ cho thấy trung bình những người ăn chay có tỉ lệ chết vì bệnh tim mạch ít hơn người bình thường đến 25%.

Các thực phẩm sử dụng trong các chế độ ăn chay thường có ít hàm lượng chất béo no cũng như cholesterol, giúp ngăn ngừa hiện tượng huyết áp cao. Ngoài ra các loại ngũ cốc chứa nhiều protein, chất xơ, khoáng, omega-3 và các chất chống oxy hóa cũng là một nguồn dưỡng chất tuyệt vời giúp bảo vệ hệ tim mạch của bạn. Tuy nhiên, các bạn cũng nên cân nhắc khi sử dụng nguồn tinh bột bởi các loại gạo trắng hay bột mì trắng và khoai tây thường gây tang đường huyết và dẫn đến các bệnh tim mạch. Thay vào đó, các bạn nên sử dụng các loại ngũ cốc nguyên hạt và chưa qua nhiều giai đoạn chế biến và xử lý như gạo nâu, gạo lứt và bánh mì đen để tận dụng tối đa nguồn vitamin này cho cơ thể.

    Photo credit: Stewf / Foter.com / CC BY-NC-SA

Bệnh ung thư

Một chế độ ăn chay cung cấp cho cơ thể rất nhiều dưỡng chất thiết yếu cho việc phòng ngừa ung thư như các chất xơ, chất chống oxy hóa,v.v Trái cây và rau quả được mô tả như các nhân tố bảo vệ cơ thể, chống lại bệnh ung thư phổi, miệng, thực quản, dạ dày, trong khi sử dụng thường xuyên các loại đậu giúp bảo vệ dạ dày và tuyến tiền liệt. Ngoài ra, chất xơ, vitamin C, carotenoids, flavonoids, và chất phytochemical khác trong chế độ ăn uống được xem như lá chắn chống lại bệnh ung thư khác nhau nữa đấy.

  Photo credit: WordRidden / Foter.com / CC B

Đái tháo đường loại 2

Nghiên cứu cho thấy rằng một chế độ ăn chủ yếu là thực vật có thể làm giảm nguy cơ bệnh tiểu đường loại 2. Trong các nghiên cứu của Seventh-day Adventists, nguy cơ mắc bệnh tiểu đường của người ăn chay chỉ bằng một nửa so với người bình thường, tính luôn cả chỉ số BMI. Nghiên cứu về sức khỏe phụ nữ của Harvard cũng đã tìm thấy một mối tương quan tương tự giữa việc ăn thịt đỏ (thịt đặc biệt là chế biến như thịt xông khói và xúc xích) và nguy cơ bệnh tiểu đường, sau khi điều chỉnh BMI, tổng lượng calo, và việc tập luyện thể thao.

3. CÁC NGÔI SAO ĂN CHAY NHƯ THẾ NÀO?

Lee Hyori, cô tiên quốc dân, hay còn được các fan thân thương gọi bằng tên Madam Lee, là một ngôi sao đang đi theo chế độ pescetarian diet. Ngoài ra, Kristin Kreuk, nàng Lana Lang của series Smallville đình đám, cũng là một nhân vật theo chế độ ăn chay này.

Lee Hyori

      Photo credit: Joo Yong Gyun / Foter.com / CC BY-NC-ND

Kristin Kreuk

                                    Photo credit: Miss.Marie / Foter.com / CC BY

Anne Hathaway, Kate Winslet, Anna Paquin cũng là những cái tên đình đám đang theo chế độ vegetarian diet.

Anne Hathaway

  Photo credit: Horustr4n / Foter.com / CC BY

Còn về chế độ vegan, Natalie Portman, Pink, Anna Paquin, Ellen Degeneres, Lea Michele là những cái tên nổi bật.

Anna Paquin

    Photo credit: jackdoc101 / Foter.com / CC BY-NC

4. LỰA CHỌN NÀO DÀNH CHO BẠN?

Sau khi đã có một cái nhìn sơ lược về các chế độ ăn chay, nếu các bạn có ý định chuyển sang một chế độ ăn thân thiện hơn với môi trường thì cũng nên suy nghĩ kỹ càng. Tốt hơn hết là các bạn cần quan tâm về tình trạng sức khỏe của bản thân gồm các thiếu hụt dưỡng chất cũng như các bên dị ứng của cơ thể để lựa chọn được chế độ ăn tốt nhất cho bản thân. Hiện nay trong bộ đôi Fineliners thì có BerryB đang theo chế độ Pescetarian diet đấy. Còn với những bạn đã từng có kinh nghiệm với một chế độ ăn nào đó thì cũng chia sẻ với bọn mình dưới phần comments nhé. 

Xem thêm: Thực đơn những món chay đơn giản dễ làm tại nhà

BerryB

Nguồn: Harvard Health Publications, The American Journal of Clinical Nutrition, Wikipedia